Zespół Deep Purple występował już w naszym kraju wielokrotnie, zatem chyba nikt nie był zaskoczony, gdy firma Metal Mind Productions zaanonsowała, że w czerwcu 2023 roku Brytyjczycy pojawią się Polsce ponownie tym razem w ramach trasy The World Tour 2023, a zarazem w roli headlinera festiwalu Hard Rock Heroes.
O zespole Deep Purple powiedziano i napisano już tak wiele, że właściwie cokolwiek by nie wyrazić słowami, nie byłoby to już nic specjalnie nowego. Sami publikowaliśmy już trzykrotnie materiały o koncertach w Łodzi: relacja z 2015, fotorelacja z 2017 i relacja z 2022. Zainspirowani uwagą umieszczoną na stronie internetowej zespołu [„Pamiętaj przeczytać FAQ, zanim wyślesz swoją prośbę” – przyp. aut.], postanowiliśmy w redakcji z przekory przygotować aFAQ czyli atypical Frequently Asked Questions:
Z których płyt DP grali utwory na każdej z 4 ostatnich tras (Now What?! World Tour 2013-15, 2016 World Tour, The Long Goodbye Tour 2017-19, Whoosh! 2022)?
Na której płycie po raz pierwszy pojawił się damski wokal?
W Haunted – trzecim utworze płyty Bananas (2003) – w chórku zaśpiewała amerykańska wokalistka Beth Hart.
Którzy członkowie zespołu mieli wspólnych krewnych?
Żona Iana Paice’a, Jacky, jest siostrą bliźniaczką drugiej żony Jona Lorda – Vickie.
Komu DP zawdzięczają możliwość ponownego wykonania Concerto For Group And Orchestra po tym, jak w 1970 roku nikt nie zabrał partytury z Hollywood Bowl, a Jon Lord nie radził sobie z jej odtworzeniem?
Holenderski student muzyki – Marco de Goeij – oglądał wielokrotnie wideo i bardzo uważnie obserwował muzyków, co pozwoliło odtworzyć zapis całej pierwszej części i większość drugiej. Co prawda, nie poradził sobie z trzecią częścią, ale w oparciu o jego dokonania Jon Lord przypomniał sobie brakujące fragmenty i dokończył pracę.
Jakiej płyty przesłuchania ponoć żądał Blackmore od swoich kolegów po reaktywacji zespołu w 1984 roku?
Trudno byłoby odgadnąć, że pogłoski donoszą o albumie 90125 grupy Yes. Przed rozpoczęciem prac nad nową płytą (tj. Perfect Strangers) Ritchie chciał przywołać przykład popularnego zespołu z lat 70., który wbrew przewidywaniom poradził sobie po reaktywacji, wracając na szczyty list przebojów…
Kiedy ostatni raz DP zagrali jako support bądź support act?
Podczas tournée w lipcu 1971 roku, tuż po wydaniu płyty Fireball*, Deep Purple podczas 16 koncertów w Stanach występowali przed bardzo popularnym tam wówczas zespołem rockowym The Faces z Rodem Stewartem na czele. Trasa rozpoczęła się w Kanadzie, ale tam Deep Purple występowali jako główna gwiazda. Z kolei, podczas trasy zorganizowanej z okazji 20-lecia i jednocześnie promującej płytę koncertową Nobody’s Perfect (1988) gwiazdą koncertu na Giants Stadium w Nowym Jorku był zespół Aerosmith (innym supportem było Guns N’ Roses).
*) Decyzją firmy Harvest Fireball wydano w lipcu jedynie w Ameryce Północnej (w wersji poszerzonej o utwór Strange Kind Of Woman). W Europie płyta ukazała się dopiero we wrześniu.
W jakich krajach debiutowali koncertowo nowi albo wracający do składu muzycy?
– Ian Gillan i Roger Glover w Mk IIa (1969) – Wielka Brytania
– David Coverdal i Glenn Hughes w Mk III (1973) – Dania
– Tommy Bolin w Mk IV (1975) – USA
– Ritchie Blackmore, Ian Gillan i Roger Glover w Mk IIb po reaktywacji (1984) – Niemcy
– Joe Lynn Turner w Mk V (1991) – Czechosłowacja
– Ian Gillan w Mk IIc (1992) – Włochy
– Joe Satriani w Mk VI (1993) – Japonia (w trakcie trasy)
– Steve Morse w Mk VII (1994) – Meksyk
– Don Airey w Mk VIII (2002) – Rosja (w trakcie trasy)
– Simon McBride w Mk IX (2022) – Izrael
Jakie najbardziej kontrowersyjne wypowiedzi różnych muzyków z przygotowań do nagrania Concerto For Group And Orchestra przedostały się do publicznej wiadomości?
Wiolonczelistka Królewskiej Orkiestry Symfonicznej w trakcie próby: „Jestem doświadczoną i wykształconą instrumentalistką. Nie po to przyszłam do tej orkiestry, żeby w tak szacownej sali [The Royal Albert Hall – przyp. red.] grywać z jakimiś popłuczynami po The Beatles„.
Malcolm Arnold (dyrygent) do orkiestry strojącej fochy zamiast instrumentów: „Macie być najlepszą orkiestrą w Wielkiej Brytanii, a pogrywacie sobie jak głupie pizdy„.
Ian Gillan zapytany na dwie godziny przed koncertem o tekst przez Jona Lorda: „Wziąłem jakąś serwetkę, naskrobałem na niej kilka słów oddających moje uczucia, czyli niepewność, wahanie, życiowe dylematy i tym podobne rzeczy. Jon to zaakceptował, bo nie miał innego wyjścia. Tekst ten zaśpiewałem później z kartki przyklejonej do podłogi.„. [Czyż nie przypomina to współczesnych wokalistów, którzy kartki zamienili na tablety? – przyp. red.].
Jak zmieniał się sumaryczny wiek muzyków DP liczony w roku zmiany składu lub zawieszenia działalności?
– Mk I (Blackmore, Lord, Paice, Evans, Simper) – 119 w 1969 r.
– Mk IIa (Blackmore, Lord, Paice, Gillan, Glover) – 141 w 1973 r.
– Mk III (Blackmore, Lord, Paice, Coverdale, Hughes) – 139 w 1975r.
– Mk IV (Lord, Paice, Coverdale, Hughes, Bolin) – 138 w 1976 r.
– Mk IIb (Blackmore, Lord, Paice, Gillan, Glover) – 221 w 1989 r.
– Mk V (Blackmore, Lord, Paice, Glover, Turner) – 230 w 1992 r.
– Mk IIc (Blackmore, Lord, Paice, Gillan, Glover) – 241 w 1993 r.
– Mk VI (Lord, Paice, Gillan, Glover, Satriani) – 235 w 1994 r.
– Mk VII (Lord, Paice, Gillan, Glover, Morse) – 277 w 2002 r.
– Mk VIII (Paice, Gillan, Glover, Morse, Airey) – 370 w 2022 r.
W chwili obecnej Mk IX (Paice, Gillan, Glover, Airey, McBride) liczy 350 lat.
Pewien interesujący (choć niespecjalnie zaskakujący) fakt można jeszcze zauważyć, śledząc dokładniej biografię zespołu. Rzadko w historii DP zdarzało się, żeby nowy członek zespołu nie był najmłodszy (z dokładnością do rocznika). Miało to miejsce dwukrotnie. Najpierw, gdy Ian Gillan i Roger Glover wymienili Roda Evansa i Nicka Simpera w 1973 roku (młodszy od nich jest Ian Paice). Ponownie w 2002 roku, kiedy Jona Lorda zastąpił Don Airey (starszy od Steve’a Morse’a),
Jakie były powody uznania muzyki DP po ich reaktywacji w 1984 roku za dzieło szatana?
Powodów było kilka:
– tytuły wybranych utworów (przeciwnicy jedynie pobieżnie wnikali w teksty), np. Mandrake Root, Black Night, Into The Fire, Demon’s Eye, Might Just Your Life;
– współpraca Gillana z Black Sabbath;
– rzekoma fascynacja, ubierającego się na czarno, Blackmore’a okultyzmem, urokami i zjawiskami parapsychologicznymi. W pewnej książce napisano o nim: „(…) lubi nagrywać swoją muzykę w nawiedzonym, siedemnastowiecznym zamku, a inspiracje czarną magią obecne są w większości jego muzyki. (…) twierdzi, że podczas występów na żywo jego ciało astralne unosi się nad publicznością” [za Dave Thompson, Deep Purple. Smoke on the Water: Opowieść o dobrych nieznajomych, wyd. polskie Sine Qua Non, 2013 – przyp. aut.].
Kto jest najstarszy, a kto najmłodszy stażem w DP?
Jedynym muzykiem ze składu założycielskiego jest perkusista Ian Paice, od 55 lat w zespole. Aczkolwiek jego staż wynosi 47 lat, jeśli odliczyć przerwę w działalności w okresie 1976-1984. Z kolei jako ostatni w grupie pojawili się:
– Don Airey w 2002 roku, gdy Jon Lord podjął decyzję o nieuczestniczeniu w trasach koncertowych, a koledzy nie zgodzili się, aby pozostał jedynie kompozytorem i muzykiem studyjnym,
– Simon McBride w 2022 roku, gdy Steve Morse opuścił zespół, aby opiekować się żoną, walczącą z rakiem.
Na jakiej płycie po raz pierwszy w Polsce wydano nagrania DP?
Pierwsza płyta winylowa z serii Klub Płytowy Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego, wydana w 1972 roku, zawierała na stronie B cztery utwory z płyty Machine Head. Były to: Maybe I’m Leo, Pictures Of Home, Never Before i Space Truckin’. O dziwo, na stronie A znalazły się nagrania polskiego projektu Osjan z Markiem Jackowskim w składzie.
Jaki tytuł nosiła piosenka nagrana jako pierwsze dzieło klasycznego składu DP w czerwcu 1969 roku?
Hallelujah autorstwa spółki Greenway-Cook. Piosenka została nagrana przez Blackmore’aa, Lorda i Paice’a w dwóch wersjach z różnymi składami. Był to podstęp, mający na celu zastąpienie wokalisty Roda Evansa i basisty Nicka Simpera nowymi muzykami. Chodziło oczywiście o Iana Gillana i Rogera Glovera, którzy wówczas byli filarami grupy Episode Six.
Kim był „zgrabny tancerz”, do którego skierowane były aluzje w utworze Smooth Dancer z płyty Who Do We Think We Are?
Gillan napisał „Chcesz rządzić światem, a działasz jak dziewczyna w urojonej ciąży (…) Ty w czarnym zamszu, nie trać czasu ze mną, bo czuję Twoją groteskowość. Myślę, że jesteś szalony…”, mając na myśli Ritchiego Blackmore’a.
Najbardziej nietypową współpracą studyjną obecnych członków DP było nagranie płyty z …
Don Airey – … z brytyjskim kompozytorem i producentem, twórcą muzyki do takich słynnych musicali jak Jesus Christ Superstar, Evita, Koty czy Upiór w operze, czyli Andrew Lloyd Weberem – płyta Variations (1977);
Ian Gillan – … z japońskim kompozytorem i klawiszowcem oraz twórcą muzyki do gier komputerowych, czyli Nobuo Uematsu – singiel Eternity (2006) z piosenką do gry Blue Dragon;
Roger Glover – … z gitarzystą francuskiej grupy post-punkowej Café Bertrand, czyli Waltherem Gallay’em – bluesrockowo-folkowa płyta z elementami elektroniki Stigmates (2014);
Simon McBride – … tu wybór jest niewielki, bo gitarzysta rzadko brał udział w nagraniach innych wykonawców. Wybór padł na założyciela zakonu druidów w Ulsterze Clive’a Culbertsona, który jest nie tylko uzdrowicielem, ale też basistą i wokalistą – płyta z na pograniczu folku i world music Still Here Still Smiling (2012);
Ian Paice – … z amerykańską grupą Lou Reeda, Johna Cale’a i Nico balansującą muzycznie na pograniczu rocka awangardowego i eksperymentalnego oraz proto punku, czyli The Velvet Underground – płyta Squeeze (1972).
PS. Steve Morse – … tu jest pewien problem, bo trudno wybrać z dwójki artystów. Dawno temu była to amerykańska aktorka i artystka estradowa, znana przede wszystkim z głównej roli w filmie Kabaret, czyli Liza Minelli i jej płyta Tropical Nights (1977). Współcześnie amerykańsko-niemiecki wirtuoz skrzypiec, uczeń słynnego Zubina Mehty, czyli David Garrett i jego płyta Garrett vs. Paganini (2013);
Marek J. Śmietański
